HALK ARASINDA DÖNENLER CAMİİ OLARAK İSİMLENDİRİLEN MEVLEVİHANE'NİN NE ZAMAN YAPILDIĞI BİLİNMEMEKTEDİR. ANCAK 1959 SENESİNDE VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN ASLINA SADIK KALINARAK RESTORE ETTİRİLEN SEMAHANE (TEKKE VE ZAVİYELERİN KAPATILMASI SEBEBİYLE) CAMİ OLARAK İBADETE AÇILMIŞ VE OGÜNDEN BERİ DE BU HİZMETİ VERMEĞE DEVAM ETMEKTEDİR.
CAMİNİN BATI DUVARINDA İKİ ADET TAMİR KİTABESİ VE SULTAN II.MAHMUD'UN TUĞRASI BULUNMAKTADIR. MERMER ÜZERİNE TALİK İLE YAZILI BU KİTABELER, YANINDAKİ BİR ÇERÇEVELİ LEVHADA YAZILMIŞ VE BUGÜNKÜ NESLİN İSTİFADESİNE SUNULMUŞTUR.
CAMİNİN ORTASINDA DAİRE ŞEKLİNDE OLAN MEKAN SEMA MERASİMİNİN YAPILDIĞI MEYDANDIR. YANINDA YÜKSEK OLAN İKİ BÖÜMDE DERVİŞLER VE MEVLEVİ MUHİBLERİNİN SEYRETTİKLERİ MAHFİL, GİRİŞ KAPISININ ÜSTÜNDE DAHA YÜKSEK OLAN MÜEZZİN YERİ İSE "MUTRIB MAHFİLİ" İDİ. DAHA ÜSTTEKİ ÇEPEÇEVRE OLAN KISIM İSE KADINLARIN SEMA MERASİMLERİNİ SEYRETMESİ İÇİN ÖZEL OLARAK AYRILAN YERDİR. BU YERE DIŞARIDAN MERDİVENLE KADINLARIN AYRICA GİREBİLMELERİ İÇİN BİR KAPI DA KONMUŞTUR.
CAMİ'NİN DIŞINDA GÜNEY TARAFINDA BOYDAN BOYA ŞİMDİ PARK OLAN YERDE AHŞAP BÜYÜK BİR EV VARDI. BÜYÜK SOFASI OLAN BU EVDE MEVLEVİ BÜYÜKLERİNİN KALDIĞI VE YANDA DERVİŞ HÜCRELERİNİN DE BULUNDUĞU BU AHŞAP BİNA YIKILDI. BURAYA ŞİMDİ VAKIFLARIN ÖĞLEYİN BİR ÖĞÜN YEMEK VE EKMEK DAĞITTIĞI (İMARET) BİNASI YAPILDI. BAZI ESKİ YAZMA ESERLERDE SİTAYİŞLE BAHSEDİLEN KÜTÜPHANE KİTAPLARININ BİR KISMININ VAHİT PAŞA KÜTÜPHANESİNDE, DİĞER KISMININ DA NEREDE BULUNDUĞU HAKKINDA BİR MALUMAT YOKTUR.
HAZIRLAYAN:
MUSTAFA KALYON
KAYNAKLAR:
1-KÜTAHYA ŞEHRİ(İ.HAKKI UZUNÇARŞILI)(Shf.148)
2-KÜTAHYA(100.YIL)(ARA ALTUN)(Shf.223,347)
3-KÜTAHYA CAMİLERİ(HAMZA GÜNER)(Shf.8)
4-MUSTAFA YEŞİL(KÜTAHYA'DA ESKİ ESERLER)
5-MALUMAT SAHİBİ ZATLARDAN ŞİFAHİ BİLGİLER.
KEMERDEKİ ŞİİR VE TERCÜMESİ
Ey kâşif-i esrâr-ı Hüdâ Mevlânâ
Sultân-ı bekâ, şâh-ı fenâ Mevlânâ
Aşk itmededür hazretine böyle hitâb
Mevlâ-yı gürûh-i evliyâ Mevlânâ
Dânî semâ çi buved; savt-i "belâ" şenîden
Ez hîşten borîden, bâ-vasl-i Hak resîden
Dânî semâ çi buved; bî-hod şuden zi-hest-î
Ender fenâ-yı mutlak zevk-i bekâ çeşîden
Dânî semâ çi buved; derd-i devâ-yı Ya'kûb
Bûy-i visâl-i Yûsuf ez pîrohen şenîden
Dânî semâ çi buved; hemçûn Asâ-yı Mûsâ
Ân sihrhâ-yi Fir'avn her dem-be-dem keşîden
Dânî semâ çi buved; sirr-i zi-"Lî Ma'allâh"
Âncâ mülk ne-gunced bî-vâsıta resîden
Dânî semâ çi buved; mânend-i Şems-i Tebrîz
Çeşmân-i dil güşûden, envâr-i kuds dîden
MANASI:
Ey ilahi sırların kaşifi Mevlana
Beka yurdunun sultanı, fena mülkünün şahı mevlana
Aşk sana böyle hitap etmektedir.
Ey evliyaların mevlası Mevlana
Bilir misin sema nedir; "Belâ" (Evet) sesini işitmek,
Hakk'a ulaşıp, kendini kendinden kesmektir
Bilir misin sema nedir; varlıktan habersiz olmak
Mutlak fanilik içinde ebedilik zevkini tatmaktır
Bilir misin sema nedir; Yakub'un derdine devayı
Yusuf'un gömleğinin kokusunda bulmaktır
Bilir misin sema nedir; Musa'nın Asası misali
Firavun'un bütün sihirlerini an be an çekmektir
Bilir misin sema nedir; "Benim Allah ile özel bir anım vardır"
Sözünün sırrına mekansız ve vasıtasız ermektir
Bilir misin sema nedir; Şems-i Tebriz misali
Gönül gözünü açıp, kutsal nurları görmektir.
GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİNE ÇEVİREN: Mehmet TAŞKIN
